kto (Polnisch) Bearbeiten

Interrogativpronomen, m Bearbeiten

Singular Plural
Nominativ kto
Genitiv kogo
Dativ komu
Akkusativ kogo
Instrumental kim
Lokativ kim
Vokativ

Worttrennung:

kto, kein Plural

Aussprache:

IPA: [ktɔ], kein Plural
Hörbeispiele:   kto (Info), kein Plural

Bedeutungen:

[1] in direkten Fragesätzen: fragt nach einer Person: wer
[2] in indirekten Fragesätzen: fragt nach einer Person: wer

Herkunft:

seit dem 14. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *kъto, das sich seinerseits auf das indogermanische *ko- „wer“ zurückführen lässt, wobei der Nominativ mit der Partikel *to erweitert worden ist; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit niedersorbisch chto → dsb, obersorbisch štó → hsb, tschechisch kdo → cs, slowakisch kto → sk, russisch кто (kto→ ru, ukrainisch хто (chto→ uk, weißrussisch хто (chto→ be und serbokroatisch тко (tko→ sh und ко (ko→ sh sowie ferner mit litauisch kas → lt, lettisch kas → lv, gotisch 𐍈𐌰𐍃 (hvas) → got, sanskritisch  (ka-) → sa und lateinisch qui → la[1][2]

Synonyme:

[1] któż
[2] któż

Beispiele:

[1] „Kto mnie, nieszczęsną, poratuje, kto mię obroni, kto mię przed tym człowiekiem zasłoni?“[3]
Wer rettet mich, Unglückliche, wer beschützt mich, wer schützt mich vor diesem Menschen?
[1] „Puk, puk!
— Otwórz, święty Pietrze!
Kto tam?
— Ja, Miłość.
Jaka miłość?
Chrześcijańska.“[4]
Klopf, klopf!
Mach auf, heiliger Petrus!
Wer ist da?
Ich, die Liebe.
Welche Liebe?
Die christliche.
[2] Skąd wiesz, kto mi to dał.
Woher weißt du, wer mir das gegeben hat.

Charakteristische Wortkombinationen:

[2] mało ktokaum jemand

Übersetzungen Bearbeiten

[1, 2] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „kto
[1] Słownik Języka Polskiego – PWN: „kto
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „kto

Quellen:

  1. Vasmer’s Etymological Dictionary: „кто
  2. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 270
  3. Wikisource-Quellentext „Stefan Żeromski, Ponad śnieg bielszym się stanę…
  4. Wikisource-Quellentext „Henryk Sienkiewicz, U bramy Raju

Relativpronomen, m Bearbeiten

Singular Plural
Nominativ kto
Genitiv kogo
Dativ komu
Akkusativ kogo
Instrumental kim
Lokativ kim
Vokativ

Worttrennung:

kto, kein Plural

Aussprache:

IPA: [ktɔ], kein Plural
Hörbeispiele: —, kein Plural

Bedeutungen:

[1] bestimmt eine beliebige Person: der
[2] irgendeine Person: wer

Beispiele:

[1] „Wkrótce też znalazła się na ścieżce […] Nikt widzieć jej nie mógł oprócz tego, kto nią szedł, a ten, kto nią szedł, nie widział także nic oprócz gęstwiny łodyg i kłosów dokoła siebie, a nad sobą błękitnej kopuły nieba.“[1]
Bald befand sie sich auf einem Pfad […] Niemand konnte ihn sehen außer demjenigen, der ihn entlanglief, und derjenige, der ihn entlanglief, konnte auch nichts außer dem Dickicht von Stängeln und Ähren um sich herum und über sich die azurblaue Himmelskuppel sehen.
[2] „A kto te oczy widziałzapomnieć nie może!“[2]
Und wer diese Augen gesehen hat - kann sie nicht vergessen!

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] każdy, kto; ktoś, kto; ten, kto
[2] kto …, ten

Übersetzungen Bearbeiten

[1] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „kto
[1, 2] Słownik Języka Polskiego – PWN: „kto
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „kto

Indefinitpronomen, m Bearbeiten

Singular Plural
Nominativ kto
Genitiv kogo
Dativ komu
Akkusativ kogo
Instrumental kim
Lokativ kim
Vokativ

Worttrennung:

kto, kein Plural

Aussprache:

IPA: [ktɔ], kein Plural
Hörbeispiele: —, kein Plural

Bedeutungen:

[1] eine unbestimmte Person: jemand

Synonyme:

[1] ktoś

Beispiele:

[1] „Jeżeli kto kogo prawdziwie kocha, to na wszystkie jego zdania przystaje,“[3]
Wenn jemand jemanden wahrlich liebt, dann stimmt er allen seinen Meinungen zu,

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] kto innyjemand anderer

Übersetzungen Bearbeiten

[1] Słownik Języka Polskiego – PWN: „kto
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „kto

Quellen:

  1. Wikisource-Quellentext „Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem
  2. Wikisource-Quellentext „Antoni Lange, A kto te oczy widział…
  3. Wikisource-Quellentext „Eliza Orzeszkowa, Anastazja