tęgi (Polnisch) Bearbeiten

Adjektiv Bearbeiten

Positiv Komparativ Superlativ
tęgi tęższy najtęższy
Alle weiteren Formen: Flexion:tęgi

Worttrennung:

tę·gi, Komparativ: tęż·szy, Superlativ: naj·tęż·szy

Aussprache:

IPA: [ˈtɛŋɟi], Komparativ: [ˈtɛw̃ʃʃɨ], Superlativ: [najˈtɛw̃ʃʃɨ]
Hörbeispiele:   tęgi (Info), Komparativ: —, Superlativ:

Bedeutungen:

[1] von großer Körperfülle; beleibt, dickleibig, dick
[2] von gesundem Aussehen, groß und stark; kräftig, stämmig
[3] mit einem Kraftaufwand ausgeführt, von körperlicher Kraft zeugend; tüchtig, kräftig
[4] von großer Intensität; stark, streng, kalt
[5] gut in seinem Fach, sich in seinem Beruf auszeichnend; tüchtig
[6] veraltende Bedeutung: von großem Ausmaß; gehörig, beträchtlich, kräftig

Herkunft:

seit dem 16. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *tǫgъ ‚hart, steif, gespannt‘, das seinerseits von dem Verb *tęgti ‚ziehen‘ abgeleitet ist, das sich wiederum auf das indogermanische *tengʰ- ‚ziehen, spannen‘ (siehe auch polnisch ciągać → pl) zurück führen lässt; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch tuhý → cs, slowakisch tuhý → sk, russisch тугой (tugoj→ ru, ukrainisch тугий (tuhyj→ uk und slowenisch tog → sl[1][2]

Synonyme:

[1] gruby, otyły
[2] krzepki
[6] masywny, spory

Sinnverwandte Wörter:

[3] silny
[4] duży
[5] doskonały, wartościowy

Beispiele:

[1] Była niska i tęga.
Sie war klein und beleibt.
[2] Jechał na tęgim koniu.
Er ritt auf einem kräftigen Pferd.
[3] Dał mu tęgi szturchaniec.
Er gab ihm einen tüchtigen Schubs.
[4] „zima tęga przykryła Żmudź świętą grubym na łokieć, białym kożuchem;“[3]
der strenge Winter bedeckte das heilige Samogitien mit einem eine Elle dicken, weißen Mantel;
[5] Jej brat jest tęgim adwokatem.
Ihr Bruder ist ein tüchtiger Rechtsanwalt.
[6] Zjadła tęgi kawał chleba.
Sie aß ein beträchtliches Stück Brot.

Redewendungen:

[2] tęgi jak byk
[5] tęga głowa
[5] tęgi umysł
[6] tęga mina

Charakteristische Wortkombinationen:

[3] tęgi szturchaniec
[4] tęgi apetyt, tęgi mróz, tęgi wiatr
[6] tęgi łyk

Wortbildungen:

[1] tęgo, tęgość, tężeć, tężyna

Übersetzungen Bearbeiten

[1–5] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „tęgi
[1–5] Słownik Języka Polskiego – PWN: „tęgi
[1–6] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „tęgi
[1–6] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Band 1–11, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12321-4 (elektronischer Reprint; Erstdruck 1958–1969) „tęgi“
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „tęgi

Quellen:

  1. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 631.
  2. Max Vasmer: Russisches etymologisches Wörterbuch. Этимологический словарь русского языка, Перевод с немецкого и дополнения члена-корреспондента АН СССР О. Н. Трубачева. Под редакцией и с предисловием проф. Б. А. Ларина. 2. Auflage. 2 Е–Муж, Прогресс, Moskau 1986, „тугой“ Seite 114.
  3. Henryk Sienkiewicz: Potop. Powieść historyczna. 2. Auflage. Tom I, Gebethner i Wolff, Warszawa 1888 (Wikisource), Seite 11.