aczkolwiek
aczkolwiek (Polnisch)
BearbeitenAlternative Schreibweisen:
Worttrennung:
- acz·kol·wiek
Aussprache:
- IPA: [at͡ʃˈkɔlvʲɛk]
- Hörbeispiele: aczkolwiek (Info)
Bedeutungen:
- [1] konzessiv: wenngleich, wenn auch, obwohl, obgleich, obschon, allerdings
- [2] archaisch, konzessiv: jedoch, doch, aber
- [3] archaisch, kausal: da, weil, denn
Herkunft:
- seit dem 16. Jahrhundert bezeugte Ableitung zu der Konjunktion acz → pl mit den Partikeln *koli und *vě(kъ) über die seit dem 15. Jahrhundert bezeugte Form aczkoli → pl und *aczkoliwie(k), worauf sich auch das ebenfalls seit dem 15. Jahrhundert bezeugte aczkolwie → pl zurückführen lässt; westslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch (veraltet) ačkolivek → cs (heute ačkoliv → cs und ačkoli → cs) und slowakisch (veraltet) ačkoľvek → sk[1]
Synonyme:
- [1] chociaż, choć, jakkolwiek, mimo że/mimo iż, pomimo że/pomimo iż; veraltet: acz; archaisch: aczkakole, aczkole, aczkoli, aczkolwie, aczle
- [2] ale, chociaż, jednak, wszakże, zaś
- [3] bo, ponieważ
Gegenwörter:
- [1] skoro
Beispiele:
- [1] „Młody człowiek, aczkolwiek wyglądał elegancko, nie był wcale elegantem; nawet nie zdawał się troszczyć o swoję powierzchowność.“[2]
- [1] „Aczkolwiek tak wielka, tak daleka i aż nadmorska, wielka pinia przypominała sosnę z nad Świdra, jak siostra przypomina siostrę.“[3]
- [1] „Dostawszy go na powierzchnię, zbadali, że żył jeszcze, aczkolwiek był bezsilny i na pół uduszony.“[4]
- [1] „Aczkolwiek nie należą do arystokracji, wolno im jest odżywiać się lepiej, niż kolegom, tudzież pić wino przy stole, do czego tamci nie mają prawa.“[5]
- Wenngleich sie nicht zur Aristokratie gehören, ist es ihnen erlaubt, sich besser zu ernähren als ihren Kollege, sowie Wein am Tisch zu trinken, wozu jene kein Recht haben.
Charakteristische Wortkombinationen:
Wortbildungen:
- [1] aczkolwiekci
Übersetzungen
Bearbeiten [1] konzessiv: wenngleich, wenn auch, obwohl, obgleich, obschon, allerdings
- [1] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „aczkolwiek“
- [1] Słownik Języka Polskiego – PWN: „aczkolwiek“
- [1] Bogusław Dunaj: Nowy słownik języka polskiego. 1. Auflage. Wilga, Warszawa 2005, ISBN 83-7375-343-5 , Seite 6.
- [1] Stanisław Dubisz: Uniwersalny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–G, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13858-0 , Seite 11.
- [1] Mirosław Bańko: Inny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–Ó, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-12826-7 , Seite 5.
- [1] Halina Zgółkowa: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. Band 1 a – amyloza, Wydawnictwo „Kurpisz“, Poznań 1994, ISBN 83-86600-22-5 , Seite 38.
- [1] Mieczysław Szymczak: Słownik języka polskiego. 1., integrierte Auflage. Band 1 A–K, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995, ISBN 83-01-11835-0 (Diese Auflage umfasst die ursprünglich 7. Auflage von 1992 mit dem nun integrierten Supplement von Zygmunt Saloni.) , Seite 7.
- [1] Mieczysław Szymczak: Słownik języka polskiego. 1. Auflage. Tom pierwszy A–K, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978 , Seite 7.
- [1] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „aczkolwiek“
- [1] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. 1. Auflage. Tom pierwszy A–Ć, Państwowe Wydawnictwo – Wiedza Powszechna, Warszawa 1958 , Seite 21.
- [1] Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki: Słownik języka polskiego. Band 1 A–G, Warszawa 1900 (Digitalisat) , Seite 6.
- [1] Aleksander Zdanowicz et. al.: Słownik języka polskiego. Obejmujący: oprócz zbioru właściwie polskich, znaczną liczbę wyrazów z obcych języków polskiemu przyswojonych: nomenklatury tak dawne, jak też nowo w użycie wprowadzone różnych nauk, umiejętności, sztuk i rzemiosł: nazwania monet, miar i wag główniejszych krajów i prowincji; mitologję plemion słowiańskich i innych ważniejszych, tudzież oddzielną tablicę słów polskich nieforemnych z ich odmianą. Część I: A–O, Wilno 1861 (Digitalisat) , Seite 6.
- [1] Samuel Bogumił Linde: Słownik języka polskiego. Band 1, Teil 1 (Volumen I) A–F, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1807 , „acz, *aczkoli, aczkolwiek“, Seite 4.
- [1–3] Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (Herausgeber): Słownik polszczyzny XVI wieku. Tom I: A–Bany, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław/Warszawa/Kraków 1966 (Digitalisat) , Seite 80–84.
- [*] Słownik Ortograficzny – PWN: „aczkolwiek“
Quellen:
- ↑ Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1 , Seite 17–18.
- ↑ Bolesław Prus: Lalka. Tom I, Gebethner i Wolff, Warszawa 1890 (Wikisource) , Seite 314.
- ↑ Stefan Żeromski: Dzieje grzechu. Tom II, J. Mortkowicza, Warszawa 1928 (Wikisource) , Seite 2–3.
- ↑ Stefan Żeromski: Wierna rzeka. 7. Auflage. J. Mortkowicza, Warszawa 1937 (Wikisource) , Seite 71–72.
- ↑ Wikisource-Quellentext „Stefan Żeromski, Snobizm i postęp“