actus (Latein) Bearbeiten

Substantiv, m Bearbeiten

Kasus Singular Plural
Nominativ actus actūs
Genitiv actūs actuum
Dativ actuī actibus
Akkusativ actum actūs
Vokativ actus actūs
Ablativ actū actibus

Worttrennung:

ac·tus, Genitiv: ac·tus

Bedeutungen:

[1] Treiben von Vieh, Führen
[2] Recht, Viehzucht: Recht, Vieh auf einem bestimmten Weg zu treiben; Wegrecht
[3] Viehzucht: Weg, auf dem Vieh getrieben wird; Trift, Übertift
[4] Metrologie: italisches Längenmaß von 120 Fuß
[5] Abfolge, Serie

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb agere → la mit dem Suffix -tus → la[1]

Sinnverwandte Wörter:

[5] series

Beispiele:

[1]
[2] „holeris, asparagis, lignis, aqua, itinere, actu domini usioni recipitur.“ (Cato agr. 149,2)[2]
[3] „via quidem iter, quod ea vehendo teritur, iter item actus quod agendo teritur;“ (Var. LL 5,22)[3]
[4] „ut ager quo agi poterat, sic qua agi actus. eius finis minimus constitutus in latitudinem pedes quattuor (fortasse an ab eo quattuor, quod ea quadrupes agitur); in longitudinem pedes centum viginti; in quadratum actum et latum et longum esset centum viginti. multa antiqui duodenario numero finierunt ut duodecim decuriis actum. iugerum dictum iunctis duobus actibus quadratis.“ (Var. LL 5,34)[4]
[5] „numeri antiqui habent analogias, quod omnibus est una regula, duo actus, tres gradus, sex decuriae, quae omnia similiter inter se respondent.“ (Var. LL 9,86)[5]
[5] „actus primus est ab uno ad nongenta, secundus a mille ad nongenta milia; […] gradus singularis est in utroque actu ab uno ad novem, denarius gradus a decem ad nonaginta; centenarius a centum ad nongenta.“ (Var. LL 9,87)[6]

Charakteristische Wortkombinationen:

[4] actus quadratus, actus minimus

Übersetzungen Bearbeiten

[1–5] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „actus“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 94-95.
[1–4] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „actus
[1–5] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „actus“ Seite 34.
[2] Rudolf Leonhard: Actus 2. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I,1, Stuttgart 1893, Spalte 331.
[4] Friedrich Hultsch: Actus 5. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I,1, Stuttgart 1893, Spalte 334–335.

Quellen:

  1. P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „actus“ Seite 34.
  2. Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 100.
  3. Marcus Terentius Varro; Georg Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): De lingua Latina. Quae supersunt. Accedunt grammaticorum Varronis librorum fragmenta. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1910 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 9.
  4. Marcus Terentius Varro; Georg Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): De lingua Latina. Quae supersunt. Accedunt grammaticorum Varronis librorum fragmenta. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1910 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 12.
  5. Marcus Terentius Varro; Georg Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): De lingua Latina. Quae supersunt. Accedunt grammaticorum Varronis librorum fragmenta. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1910 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 166.
  6. Marcus Terentius Varro; Georg Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): De lingua Latina. Quae supersunt. Accedunt grammaticorum Varronis librorum fragmenta. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1910 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 167.

Deklinierte Form Bearbeiten

Worttrennung:

ac·tus

Grammatische Merkmale:

  • Nominativ Singular Maskulinum des Partizips Perfekt Passiv des Verbs agere
actus ist eine flektierte Form von agere.
Die gesamte Deklination findest du auf der Seite Flexion:agere.
Alle weiteren Informationen findest du im Haupteintrag agere.
Bitte nimm Ergänzungen deshalb auch nur dort vor.