actio (Latein) Bearbeiten

Substantiv, f Bearbeiten

Kasus Singular Plural
Nominativ āctio āctiōnēs
Genitiv āctiōnis āctiōnum
Dativ āctiōnī āctiōnibus
Akkusativ āctiōnem āctiōnēs
Vokativ āctio āctiōnēs
Ablativ āctiōne āctiōnibus

Worttrennung:

ac·tio

Bedeutungen:

[1] Tätigkeit, Handlung
[2] Technik: Ziehung, Zeichnung
[3] Geste, Vortrag

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb agere → la mit dem Suffix -tio → la[1]

Beispiele:

[1] „quod stat aut agitatur, corpus, ubi agitatur, locus, dum agitatur, tempus, quod est in agitatu, actio. quadripertitio magis sic apparebit: corpus est ut cursor, locus stadium qua currit, tempus hora qua currit, actio cursio.“ (Var. LL 5, 11)[2]
[1] „actionum trium primus agitatus mentis, quod primum ea quae sumus acturi cogitare debemus, deinde tum dicere ac facere. de his tribus minime putat volgus esse actionem cogitationem tertium, in quo quid facimus, id maximum. sed et cum cogitamus quid et eam rem agitamus in mente, agimus, et cum pronuntiamus, agimus.“ (Var. LL 6, 42)[3]
[2] „tunc ab summo sub abaco inceptum schema volutae in singulis tetrantorum actionibus dimidiatum oculi spatium minuatur, doneque in eundem tetrantem, qui subest, conveniat.“ (Vitr. 3,5,6)[4]
[3]

Wortbildungen:

actiosus

Entlehnungen:

deutsch: Aktion

Übersetzungen Bearbeiten

[1–3] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „actio“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 91–92.
[1, 3] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „actio
[1–3] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „actio“ Seite 33.

Quellen:

  1. Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 1. Band A – Amyzon, Teubner, Leipzig 1900, ISBN 3-322-00000-1, „actio“ Spalte 33.
  2. Marcus Terentius Varro; Georg Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): De lingua Latina. Quae supersunt. Accedunt grammaticorum Varronis librorum fragmenta. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1910 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 6.
  3. Marcus Terentius Varro; Georg Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): De lingua Latina. Quae supersunt. Accedunt grammaticorum Varronis librorum fragmenta. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1910 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 72.
  4. Vitruvius; Fritz Krohn (Herausgeber): De architectura. Libri decem. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1912 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 71.