abducere (Latein) Bearbeiten

Verb Bearbeiten

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular abdūcō
2. Person Singular abdūcis
3. Person Singular abdūcit
1. Person Plural abdūcimus
2. Person Plural abdūcitis
3. Person Plural abdūcunt
Perfekt 1. Person Singular abdūxī
Imperfekt 1. Person Singular abdūcēbam
Futur 1. Person Singular abdūcam
PPP abductus
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular abdūcam
Imperativ Singular abdūc
Plural abdūcite
Alle weiteren Formen: Flexion:abducere

Worttrennung:

ab·du·ce·re

Aussprache:

IPA: klassisches Latein, rekonstruiert: [abˈduːkeɾe]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] transitiv: jemanden an einen anderen Ort führen; abführen, wegführen, fortführen
[2] transitiv: jemanden oder etwas unrechtmäßig wegführen; entführen, rauben
[3] transitiv, Militär: abziehen, zurückziehen
[4] transitiv, übertragen: jemanden oder die Aufmerksamkeit von jemanden von etwas auf etwas anderes lenken; abbringen, abziehen
[5] transitiv: abziehen

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb ducere → la mit dem Präfix ab- → la[1]

Gegenwörter:

[1] adducere

Beispiele:

[1] „subigit omne Loucanam opsidesque abdoucit“ (CIL I,7)[2]
[1] „Eum pater cum pallio unod ab amica abduxit.“ (Naev. com. 110)[3]
[1] „male cubandum est: iudicatum me uxor abducit domum.“ (Plaut. Asin. 937)[4]
[1] „abducite hunc / intro atque astringite ad columnam fortiter.“ (Plaut. Bacch. 822–823)[4]
[1] „abducite istum actutum ad Hippolytum fabrum,“ (Plaut. Capt. 733)[4]
[1] „quando ego eam mecum rus uxorem abduxero, / ruri incubabo usque in praefectura mea.“ (Plaut. Cas. 109–110)[4]
[1] „collum opstringe, abduce istum in malam crucem.“ (Plaut. Curc. 693)[4]
[1] „proin tu me hinc abducas.“ (Plaut. Men. 782)[4]
[1] „meretrix huc ad prandium / me abduxit, me sibi dedisse aiebat.“ (Plaut. Men. 1140–1141)[4]
[1] „certa rest / me usque quaerere illam quoquo hinc abductast gentium;“ (Plaut. Merc. 857–858)[4]
[1] „ut minam mi argenti reddas priu’ quam in nervom abducere.“ (Plaut. Poen. 1399)[5]
[1] „servitum tibi me abducito, ni fecero.“ (Plaut. Pseud. 520)[5]
[1] „is secum abduxit mulierem hau multo prius.“ (Plaut. Pseud. 1094)[5]
[1] „mihi non liceat meas ancillas Veneris de ara abducere?“ (Plaut. Rud. 723)[5]
[1] „sati’ iam verborumst: nisi tu properas mulierem / abducere, ego illam eiciam. dixi, Phormio.“ (Ter. Phorm. 436–437)[6]
[1] „hunc abduce vinci, quaere rem.“ (Ter. Ad. 482)[7]
[1] „amicu’ quidam me a foro abduxit modo / huc — advocatum sibi.“ (Ter. Ad. 645–646)[8]
[1] „virgo de convivio abducatur ideo quod maiores nostri virginis acerbae auris veneriis vocabulis inbui noluerunt“ (Var. Men. 11)[9]
[1] „ita se omni tempore de populo Romano meritos esse, ut paene in conspectu exercitus nostri agri vastari, liberi eorum in servitutem abduci, oppida expugnari non debuerint.“ (Caes. Gall. 1,11,3)[10]
[2] „volo me patris mei similem, qui caussa mea / nauclerico ipse ornatu per fallaciam / quam amabam abduxit ab lenone mulierem;“ (Plaut. Asin. 68–70)[4]
[2] „quam ab lenone abduxti hodie, scelu’ viri.“ (Plaut. Curc. 614)[4]
[2] „infit mihi praedicare sese ab simia / capram abduxisse et coepit inridere me;“ (Plaut. Merc. 249–250)[4]
[2] „ist’ qui tabellas adfert adduxit simul / forma expetenda liberalem virginem, / furtivam, abductam ex Arabia penitissuma;“ (Plaut. Pers. 520–522)[5]
[2] „Libellos Sex. Alfenus, procurator P. Quincti, familiaris et propinquus Sex. Naevi, deicit, servulum unum quem iste prenderat abducit, denuntiat sese procuratorem esse;“ (Cic. Quinct. 27)[11]
[2] „Hominem P. Quincti deprehendis in publico, conaris abducere.“ (Cic. Quinct. 61)[12]
[3] „uti negotium natum erat, quatenos castra nostra ita munita erant, ut posses partem exercitus abducere.“ (Scip. min. orat. 12)[13]
[4] „Et vos a vostris abduxi negotiis“ (Plaut. Rud. 89)[5]
[4] „easdem agere coepi ut ab eodem alias discerem / novas, studiose ne illum ab studio abducerem.“ (Ter. Hec. 18–19)[14]
[4] „quonam alio modo ille in bonis haerebit et habitabit suis aut molliet dura aut occultabit quae dilui non poterunt atque omnino opprimet, si licebit, aut abducet animos aut aliud afferet quod oppositum probabilius sit quam illud quod obstabit?“ (Cic. Orat. 49)[15]
[5]

Charakteristische Wortkombinationen:

[5] abduco clavem

Wortbildungen:

abducens, abductio

Entlehnungen:

deutsch: abduzieren, englisch: abduce, abduct, italienisch: abdurre, katalanisch: abduir, portugiesisch: abduzir, spanisch: abducir

Übersetzungen Bearbeiten

[1–5] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „abduco“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 10-12.
[1–4] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „abduco
[1–4] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „abduco“ Seite 4–5.

Quellen:

  1. P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „abduco“ Seite 4.
  2. Corpus Inscriptionum Latinarum, Band 1, 7
  3. Otto Ribbeck (Herausgeber): Scaenicae Romanorum poesis fragmenta. 3. Auflage. Band 2: Comicorum Fragmenta, B. G. Teubner, Leipzig 1898 (Internet Archive), Seite 29.
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat).
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus II: Miles Gloriosus, Mostellaria, Persa, Poenulus, Pseudolus, Rudens, Stichus, Trinummus, Truculentus, Vidularia, Fragmenta, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat).
  6. Publius Terentius Afer; Robert Kauer, Wallace Martin Lindsay (Herausgeber): Comoediae. supplementa apparatus curavit Otto Skutsch. Nachdruck der erweiterten 1. Auflage. Oxford 1961 (Erstauflage 1958) (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis), Seite 193.
  7. Publius Terentius Afer; Robert Kauer, Wallace Martin Lindsay (Herausgeber): Comoediae. supplementa apparatus curavit Otto Skutsch. Nachdruck der erweiterten 1. Auflage. Oxford 1961 (Erstauflage 1958) (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis), Seite 297.
  8. Publius Terentius Afer; Robert Kauer, Wallace Martin Lindsay (Herausgeber): Comoediae. supplementa apparatus curavit Otto Skutsch. Nachdruck der erweiterten 1. Auflage. Oxford 1961 (Erstauflage 1958) (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis), Seite 306.
  9. Marcus Terentius Varro; Raymond Astbury (Herausgeber): Saturarum Menippearum fragmenta. 2. Auflage. K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71236-7 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 2.
  10. Gaius Iulius Caesar: Bellum Gallicum. In: Wolfgang Hering (Herausgeber): Commentarii. stereotype 1. Auflage. Vol. I, Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71127-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1987), Seite 5.
  11. Marcus Tullius Cicero: Oratio pro P. Quinctio. In: Jerzy Axer (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. 1. Auflage. Fasc. 7, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1992, ISBN 3-8154-1175-0 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 11.
  12. Marcus Tullius Cicero: Oratio pro P. Quinctio. In: Jerzy Axer (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. 1. Auflage. Fasc. 7, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1992, ISBN 3-8154-1175-0 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 30.
  13. Enrica Malcovati (Herausgeber): Oratorum Romanorum fragmenta liberae rei publicae. 4. Auflage. I – Textus, Paravia, Torino 1976, Seite 124.
  14. Publius Terentius Afer; Robert Kauer, Wallace Martin Lindsay (Herausgeber): Comoediae. supplementa apparatus curavit Otto Skutsch. Nachdruck der erweiterten 1. Auflage. Oxford 1961 (Erstauflage 1958) (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis), Seite 229.
  15. Marcus Tullius Cicero: Orator. In: Rolf Westman (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 5, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71243-X (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1980), Seite 15.