abdicātiō (Latein) Bearbeiten

Substantiv, f Bearbeiten

Kasus Singular Plural
Nominativ abdicātiō abdicātiōnēs
Genitiv abdicātiōnis abdicātiōnum
Dativ abdicātiōnī abdicātiōnibus
Akkusativ abdicātiōnem abdicātiōnēs
Vokativ abdicātiō abdicātiōnēs
Ablativ abdicātiōne abdicātiōnibus

Worttrennung:

ab·di·cā·tiō, Genitiv: ab·di·cā·tiō·nis

Bedeutungen:

[1] Politik: Ablegung eines Amtes; Entsagung, Niederlegung, Amtniederlegung, Abdankung
[2] Recht: Entfernung eines Nachkommen aus einem Testament; Enterbung, Verstoßung
[3] übertragen: Entsagung, Verachtung

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb abdicare → la mit dem Suffix -tio → la[1]

Sinnverwandte Wörter:

[2] exhereditatio, explusio
[3] abiectio, renuntiatio

Beispiele:

[1] „Et iam magis insignis et sordibus et facie reorum turba Manliana erat, amotusque post triumphum abdicatione dictaturae terror et linguam et animos liberaverat hominum.“ (Liv. 6, 16, 8)[2]
[2] „ille abdicationem virtute delevit, ego merui.“ (Sen. contr. 1, 8, 6)[3]
[2] „Si nescirem, quid mali esset paupertas, nunc intellegerem: abdicationem filius meus non timet.“ (Sen. contr. 2, 1, 17)[4]
Die Enterbung fürchtet mein Sohn nicht.
[2] „In Divo quoque Augusto, quem universa mortalitas in hac censura nuncupet, si diligenter aestimentur cuneta, magna sortis humanae reperiantur volumina: […] iuxta haec Variana clades et maiestatis eius foeda suggillatio, abdicatio Postumi Agrippae post adoptionem, desiderium post relegationem, inde suspicio in Fabium arcanorumque proditionem, hinc uxoris et Tiberii cogitationes, suprema eius cura.“ (Plin. nat. 7,147–150)[5]
[2] „Piget Themistoclis adulescentiam attingere, sive patrem aspiciam abdicationis iniungentem notam, sive matrem suspendio finire vitam propter fili turpitudinem coactam, cum omnium postea Graii sanguinis virorum clarissimus extiterit mediumque Europae et Asiae vel spei vel desperationis pignus fuerit: haec enim eum salutis suae patronum habuit, illa vadem victoriae adsumpsit.“ (Val. Max. 6, 9, ext.2)[6]
[2] „habeo ius, quia abdicatio actio non est“ (Quint. inst. 3, 6, 77)[7]
[3] „Sunt qui existimant Christianos, expeditum morti genus, ad hanc obstinationem abdicatione voluptatum erudiri, quo facilius vitam contemnant amputatis quasi retinaculis eius nec desiderent, quam iam supervacuam sibi fecerint, ut hoc consilio potius et humano prospectu, non divino praescripto definitum existimetur.“ (Tert. spect. 1, 5)[8]
[3] „Quorundam enim fides aut simplicior aut scrupulosior ad hanc abdicationem spectaculorum de scripturis auctoritatem exposcit et se in incertum constituit, quod non significanter neque nominatim denuntietur servis dei abstinentia eiusmodi.“ (Tert. spect. 3, 1)[9]

Entlehnungen:

deutsch: Abdikation, englisch: abdication, französisch: abdication, italienisch: abdicazione, katalanisch: abdicació, polnisch: abdykacja, portugiesisch: abdicação, spanisch: abdicación

Übersetzungen Bearbeiten

[1, 2] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „abdicatio“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 8.
[1, 2] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, Seite 4.
[1–3] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 1. Band A – Amyzon, Teubner, Leipzig 1900, ISBN 3-322-00000-1, Spalte 53.
[1] Karl Johannes Neumann: Abdicatio 2. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I,1, Stuttgart 1893, Spalte 25–26.
[2] Rudolf Leonhard: Abdicatio 1. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I,1, Stuttgart 1893, Spalte 24.

Quellen:

  1. P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, Seite 4.
  2. Titus Livius; Robert Seymour Conway, Charles Flamstead Walters (Herausgeber): Ab urbe condita. 1. Auflage. Tomus II: Libri VI–X, Clarendon Press Press, Oxford/New York 1919 (Scriptorum classicorum bibliotheca Oxoniensis; ohne Seitenangabe).
  3. L. Annaeus Seneca Maior; Lennart Håkanson (Herausgeber): Oratorum et rhetorum sententiae, divisiones, colores. 1. Auflage. B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1989, ISBN 3-322-00668-9 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 56.
  4. L. Annaeus Seneca Maior; Lennart Håkanson (Herausgeber): Oratorum et rhetorum sententiae, divisiones, colores. 1. Auflage. B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1989, ISBN 3-322-00668-9 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 72.
  5. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen II. Libri VII–XV, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71651-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1909), Seite 50–51.
  6. Valerius Maximus; John Briscoe (Herausgeber): Facta et dicta memorabilia. 1. Auflage. Volumen I: Libri I–VI, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1998, ISBN 3-519-01916-7 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 429–430.
  7. Marcus Fabius Quintilianus: Institutionis Oratoriae Libri XII. Edidit Ludwig Radermacher, addenda et corrigenda collegit et adiecit Vinzenz Buchheit. korrigierte, stereotype 1. Auflage. Pars prior libros I–VI continens, B. G. Teubner, Leipzig 1971 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 154.
  8. Quintus Septimus Florens Tertullianus: Opera. Pars I: Opera catholica, Adversus Marcionem, Brepolis, Turnholt 1954 (Corpus Christanorum, Series Latina), Seite 227.
  9. Quintus Septimus Florens Tertullianus: Opera. Pars I: Opera catholica, Adversus Marcionem, Brepolis, Turnholt 1954 (Corpus Christanorum, Series Latina), Seite 230.

Ähnliche Wörter (Latein):

ähnlich geschrieben und/oder ausgesprochen: addictio