cicōnia (Latein) Bearbeiten

Substantiv, f Bearbeiten

Kasus Singular Plural
Nominativ cicōnia cicōniae
Genitiv cicōniae cicōniārum
Dativ cicōniae cicōniīs
Akkusativ cicōniam cicōniās
Vokativ cicōnia cicōniae
Ablativ cicōniā cicōniīs

Worttrennung:

ci·co·nia, Plural: ci·co·ni·ae

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] Zoologie: Storch (Ciconia)
[2] Technik; regional (Hispanien): Schwingbaum

Herkunft:

seit Plautus bezeugt; die Etymologie ist nicht geklärkt; vielleicht eine lautmalerische Bildung mit einer Reduplikation zu der regionalen Nebenform conea → la, wie sie sich auch in cicada → la findet[1]

Synonyme:

[2] tolleno

Oberbegriffe:

[1] avis, bestia

Beispiele:

[1] „neque enim hirundines et ciconiae, quae in Italia pariunt, in omnibus terris pariunt.“ (Varro rust. 2,1,27)[2]
[1] „non ut advenae volucres pullos faciunt, in agro ciconiae, in tecto hirundines, sic aut hic aut illic turdi, qui cum sint nomine mares, re vera feminae quoque sunt.“ (Varro rust. 3,5,6)[3]
[1] „Ut enim in membris alia sunt tamquam sibi nata, ut oculi, ut aures, alia etiam ceterorum membrorum usum adiuvant, ut crura, ut manus, sie immanes quaedam bestiae sibi solum natae sunt, at ilia, quae in concha patula pina dicitur, isque qui enat e concha (qui, quod earn custodit, pinoteres vocatur) in eandemque cum se recepit includitur, ut videatur monuisse ut caveret, itemque formicae apes ciconiae aliorum etiam causa quaedam faciunt.“ (Cic. fin. 3,63)[4]
[1] „tutus erat rhombus tutoque ciconia nido, / donec vos auctor docuit praetorius.“ (Hor. serm. 2,2,49–50)[5]
[1] „pinxit et Antigonen ausam contendere quondam / cum magni consorte Iovis, quam regia Iuno / in volucrem vertit, nec profuit Ilion illi / Laomedonve pater, sumptis quin candida pennis / ipsa sibi plaudat crepitante ciconia rostro.“ (Ov. met. 6,93–97)[6]
[1] „Non est, quod mireris ex eadem materia suis quemque studiis apta colligere: in eodem prato bos herbam quaerit, canis leporem, ciconia lacertam.“ (Sen. epist. 108,29)[7]
[1] „ciconia etiam, grata peregrina hospita / pietaticultrix gracilipes crotalistria, / avis exul hiemis, titulus tepidi temporis, / nequitiae nidum in caccabo fecit tuae.“ (Petron. 55,6 = Pub. com. 7–10)[8][9]
[1] „serpente ciconia pullos / nutrit et inventa per devia rura lacerta: / illa eadem sumptis quaerunt animalia pinnis.“ (Iuv. 14,74–76)[10]

Übersetzungen Bearbeiten

[1] Lateinischer Wikipedia-Artikel „ciconia (avis)
[1, 2] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „ciconia“ (Zeno.org), Band 1, 1127.
[1] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1, Seite 86.
[1, 2] Charlton T. Lewis, Charles Short: A Latin Dictionary. Clarendon Press, Oxford 1879. Stichwort „ciconia“. (perseus.tufts.edu)

Quellen:

  1. Michiel de Vaan: Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages. 1. Auflage. Brill, Leiden, Boston 2008, ISBN 978-90-04-16797-1 (Band 7 der Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series), Seite 113.
  2. Marcus Terentius Varro; Georgius Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): Rerum rusticarum libri tres. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1912 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 76.
  3. Marcus Terentius Varro; Georgius Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): Rerum rusticarum libri tres. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1912 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 123–124.
  4. Marcus Tullius Cicero: De finibus bonorum et malorum. In: Claudio Moreschini (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 43, K. G. Saur, München/Leipzig 2005, ISBN 3-598-71280-4 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 116.
  5. Quintus Horatius Flaccus; D. R. Shackleton Bailey (Herausgeber): Opera. sterotype Auflage der 4. Auflage. De Gruyter, Berlin, New York 2008, ISBN 978-3-11-020292-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 212.
  6. Publius Ovidius Naso; William S. Anderson (Herausgeber): Metamorphoses. stereotype, 2. Auflage. Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71565-5 (Erstauflage 1982, Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 126–127.
  7. Lucius Annaeus Seneca; Friedrich Haase (Herausgeber): Opera quae supersunt. 1. Auflage. Volumen III: Epistulae morales, B. G. Teubner, Leipzig 1886 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 356.
  8. Petronius Arbiter; Konrad Müller (Herausgeber): Satyricon reliquiae. 4. Auflage. B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1995, ISBN 3-519-01580-3 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 49.
  9. Otto Ribbeck (Herausgeber): Scaenicae Romanorum poesis fragmenta. 3. Auflage. Band 2: Comicorum Fragmenta, B. G. Teubner, Leipzig 1898 (Internet Archive), Seite 369.
  10. Decimus Iunius Iuvenalis; Jacob Willis (Herausgeber): Saturae sedecim. 1. Auflage. B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Stuttgart/Leipzig 1997, ISBN 3-8154-1471-7 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 187.

ciconia (Walisisch) Bearbeiten

Substantiv, m Bearbeiten

Singular Plural

Grundform ciconia ciconiaid

Lenierung giconia giconiaid

Nasalierung nghiconia nghiconiaid

Aspirierung chiconia chiconiaid

Aussprache:

IPA: [kɪˈkoːnɪa], Plural: [kɪkɔˈniːaɪd]
Hörbeispiele: —, Plural:

Bedeutungen:

[1] Ornithologie: Storch (Ciconia)

Herkunft:

Entlehnung aus dem lateinischen ciconia → la[1]

Synonyme:

[1] storc

Oberbegriffe:

[1] aderyn

Beispiele:

[1]

Übersetzungen Bearbeiten

[1] GPC Geiriadur Prifysgol Cymru. A Dictionary of the Welsh Language. University of Wales Centre for Advanced Welsh & Celtic Studies, Aberystwyth, 2014 (Onlineausgabe): „ciconia
[1] Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant: Geiriadur Ar-lein Cymraeg-Saesneg / Saesneg Cymraeg = University of Wales Trinity Saint David: Welsh-English / English-Welsh On-line Dictionaryciconia

Quellen:

  1. GPC Geiriadur Prifysgol Cymru. A Dictionary of the Welsh Language. University of Wales Centre for Advanced Welsh & Celtic Studies, Aberystwyth, 2014 (Onlineausgabe): „ciconia