bustum (Latein) Bearbeiten

Substantiv, n Bearbeiten

Kasus Singular Plural
Nominativ bustum busta
Genitiv bustī bustōrum
Dativ bustō bustīs
Akkusativ bustum busta
Vokativ bustum busta
Ablativ bustō bustīs

Worttrennung:

bus·tum, Plural: bus·ta

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] Ort, an dem Leichen verbrannt werden: Leichenbrandstätte, Brandlager
[2] synekdochisch: Grab, Grabmal, Grabstätte, Grabhügel
[3] übertragen: Überreste einer Stadt: Brandstätte
[4] übertragen: Grab

Sinnverwandte Wörter:

[2] tumulus, sepulcrum

Beispiele:

[1] „Nam quod ‚rogum bustumve novum‘ vetat ‚propius sexaginta pedes adigi aedes alienas invito domino‘, incendium veretur […]; quod autem ‚forum‘, id est vestibulum sepulchri, ‚bustumve usu capi‘ vetat, tuetur ius sepulchrorum.“[1]
[1] „De sepulchris autem nihil est apud Solonem amplius, quam ne quis ea deleat neve alienum inferat, poenaque est, ‚si quis bustum – nam id puto appellari τύμβον – aut monimentum‘, inquit, ‚aut columnam violarit, laeserit, fregerit.‘“[2]
[1] „‚tu quidem ut es leto sopitus, sic eris aevi
quod super est cunctis privatus doloribus aegris;
at nos horrifico cinefactum te prope busto
insatiabiliter deflevimus, aeternumque
nulla dies nobis maerorem e pectore demet‘.“[3]
[1] „tum litore toto
ardentis spectant socios semustaque servant
busta neque avelli possunt,“[4]
[2] „fuit ingens monte sub alto
regis Dercenni terreno ex aggere bustum
antiqui Laurentis opaca que ilice tectum:“[5]
[2] „quorum ego furori nisi cessissem, in Catilinae busto vobis ducibus mactatus essem.“[6]
[2] „postquam acies videt Iliacas atque agmina Turni,
alitis in parvae subitam conlecta figuram,
quae quondam in bustis aut culminibus desertis
nocte sedens serum canit importuna per umbras,“[7]
[2] „denique testis erit morti quoque reddita praeda
cum teres excelso coaceruatum aggere bustum
excipiet niueos percussae uirginis artus.“[8]
[2] „vive pius: moriere pius; cole sacra: colentem
Mors gravis a templis in cava busta trahet.“[9]
[2] „vix equidem credo: bustis exisse feruntur
et tacitae questi tempore noctis avi,
per que vias Urbis latos que ululasse per agros
deformes animas, volgus inane, ferunt.“[10]
[2] „conveniant ad busta Nini lateantque sub umbra
arboris:“[11]
[3] „Motus enim terrae sileantur et quicquid est, ubi saltem busta urbium exstant, simul ut terrae miracula potius dicamus quam scelera naturae.“[12]
[3] „tam fecunda illis aliorum vitae paenitentia est! infra hos Engada oppidum fuit, secundum ab Hierosolymis fertilitate palmetorumque nemoribus, nunc alterum bustum.[13]
[4] „arma in templo Castoris, o proditor templorum omnium! vidente te constituebantur ab eo latrone cui templum illud fuit te consule arx civium perditorum, receptaculum veterum Catilinae militum, castellum forensis latrocinii, bustum legum omnium ac religionum.“[14]
[4] „ab eodem homine in stupris inauditis nefariis que versato vetus illa magistra pudoris et modestiae censura sublata est, cum tu interim bustum rei publicae qui te consulem tum Romae dicis fuisse, verbo numquam significaris sententiam tuam tantis in naufragiis civitatis.“[15]
[4] „nam quotiens Mutinam aut, civilia busta, Philippos
aut canerem Siculae classica bella fugae“[16]
[4] „et nemora ac montis gemitu silvasque replebat
viva videns vivo sepeliri viscera busto.[17]

Wortbildungen:

bustar, bustio, bustirapus, bustuarius

Übersetzungen Bearbeiten

[1–4] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „bustum“ (Zeno.org)
[1, 2, 4] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1, Seite 68
[4] Edwin Habel, Friedrich Gröbel: Mittellateinisches Glossar. Unveränderter Nachdruck der 2. Auflage. Schöningh, Paderborn 1959, ISBN 3-506-73600-0, DNB 451748891, Spalte 42

Quellen:

  1. Marcus Tullius Cicero, De legibus, 2, 61
  2. Marcus Tullius Cicero, De legibus, 2, 64
  3. Titus Lucretius Carus, De rerum natura, 3, 904–908
  4. Publius Vergilius Maro, Aeneis, 11, 199–203
  5. Publius Vergilius Maro, Aeneis, 11, 849–851
  6. Marcus Tullius Cicero, In L. Calpurnium Pisonem, 16
  7. Publius Vergilius Maro, Aeneis, 12, 861–864
  8. Gaius Valerius Catullus, 64, 362–364
  9. Publius Ovidius Naso, Amores, 3, 9, 37–38
  10. Publius Ovidius Naso, Fasti, 2, 551–554
  11. Publius Ovidius Naso, Metamorphoses, 4, 88–89
  12. Gaius Plinius Secundus, Naturalis historia, 2, 206
  13. Gaius Plinius Secundus, Naturalis historia, 5, 73
  14. Marcus Tullius Cicero, In L. Calpurnium Pisonem, 11
  15. Marcus Tullius Cicero, In L. Calpurnium Pisonem, 9
  16. Sextus Propertius, Elegiae, 2, 1, 27–28
  17. Titus Lucretius Carus, De rerum natura, 5, 992–993