acūtus (Latein) Bearbeiten

Adjektiv Bearbeiten

Nominativ Singular und Adverbia
Steigerungsstufe m f n Adverb
Positiv acūtus acūta acūtum acūtē
Komparativ acūtior acūtior acūtius acūtius
Superlativ acūtissimus acūtissima acūtissimum acūtissimē
Alle weiteren Formen: Flexion:acutus

Worttrennung:

a·cu·tus

Bedeutungen:

[1] gegenständlich, figürlich: scharf, spitz
[2] scharf für die Sinne
[2a] für den Geruch: scharf, stechend
[2b] für den Geschmack: scharf
[2c] für das Sehen: hell, grell, blendend
[2d] für das Gehör: laut, durchdringend
(i) besonders als musikalischer und rhetorischer Fachbegriff: hoch, Diskant-
(ii) als grammatischer Fachbegriff: geschärft, scharf betont (Silben, Betonung), Akut
[2e] für den ganzen Körper: medizinisch akut
[2f] auf das Gefühl insgesamt/allgemein: scharf, schneidend, stechend
[3] Menschen: von geistiger Schärfe: scharfsinnig, geistreich, treffend
[4] gefahrvoll
[5] genau wahrnehmend; scharf

Herkunft:

Partizipialadjektiv von acuere → la

Gegenwörter:

hebes, retusus, obtusus, …

Beispiele:

[1] „acutum cultrum habeo, senis qui exenterem marsuppium.“ (Plaut. Epid. 185)[1]
[1] „vide ut istic tibi sit acutus, Cario, culter probe.“ (Plaut. Mil. 1397)[2]
[1] „He. sed qua faciest tuo’ sodalis Philocrates? Ar. dicam tibi: / macilento ore, naso acuto, corpore albo, oculis nigris, / subrufus aliquantum, crispus, cincinnatus.“ (Plaut. Capt. 646–648)[1]
[2]
[3] „catulus a sagaci sensu et acuto, ut Cato Catulus:“ (Var. LL 5,99)[3]
[5] „rufus quidam, ventriosus, crassis suris, subniger, / magno capite, acutis oculis, ore rubicundo, admodum / magnis pedibus.“ (Plaut. Pseud. 1218–1220)[2]

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] sagitta acuta – spitze/scharfe Pfeile
[2] odor acutus – stechender Geruch
[2d] acuta voce – mit lauter/durchdringender Stimme

Wortbildungen:

acutulus

Entlehnungen:

deutsch: akut, Akut

Übersetzungen Bearbeiten

[1–4] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „1. acutus“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 98 f.
[5] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „acutus“ Seite 35–36.

Quellen:

  1. 1,0 1,1 Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat).
  2. 2,0 2,1 Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus II: Miles Gloriosus, Mostellaria, Persa, Poenulus, Pseudolus, Rudens, Stichus, Trinummus, Truculentus, Vidularia, Fragmenta, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat).
  3. Marcus Terentius Varro; Georg Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): De lingua Latina. Quae supersunt. Accedunt grammaticorum Varronis librorum fragmenta. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1910 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 31.