ἀξίνη (Altgriechisch) Bearbeiten

Substantiv, f Bearbeiten

Singular Plural

Nominativ ἡ ἀξίνη αἱ ἀξῖναι

Genitiv τῆς ἀξίνης τῶν ἀξινῶν

Dativ τῇ ἀξίνῃ ταῖς ἀξίναις

Akkusativ τὴν ἀξίνην τὰς ἀξίνας

Vokativ (ὦ) ἀξίνη (ὦ) ἀξῖναι

Worttrennung:

ἀ·ξί·νη, Plural: ἀ·ξῖ·ναι

Umschrift:

DIN 31634: axinē

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] Axt, Beil, Streitaxt

Herkunft:

seit der Ilias bezeugt; zwar wird häufig eine Urverwantschaft mit lateinisch ascia → la und dem Germanischen wie gotisch 𐌰𐌵𐌹𐌶𐌹 (aqizi) → got angeführt, jedoch deutet die formale Inkongruenz auf eine Entlehnung aus einer nichtindogermanischen Sprache hin, sodass sich akkadisch 𒍏𒄩𒍣𒅔 (ḥaṣṣinnu) → akk und aramäisch חצינא (ḥaṣṣīnā) → arc vergleichen lassen[1]

Beispiele:

[1] „Ἀτρεΐδης δὲ ἐρυσσάμενος ξίφος ἀργυρόηλον
ἆλτ’ ἐπὶ Πεισάνδρῳ· ὃ δ’ ὑπ’ ἀσπίδος εἵλετο καλὴν
ἀξίνην εὔχαλκον ἐλαΐνῳ ἀμφὶ πελέκκῳ
μακρῷ ἐϋξέστῳ· ἅμα δ’ ἀλλήλων ἐφίκοντο.“[2]
[1] „οὐδ’ ἄρα τοί γε
τόξων ἀϊκὰς ἀμφὶς μένον οὐδ’ ἔτ’ ἀκόντων,
ἀλλ’ οἵ γ’ ἐγγύθεν ἱστάμενοι ἕνα θυμὸν ἔχοντες
ὀξέσι δὴ πελέκεσσι καὶ ἀξίνῃσι μάχοντο
καὶ ξίφεσιν μεγάλοισι καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισι.“[3]
[1] „τῶν δὲ Μένωνος στρατιωτῶν ξύλα σχίζων τις ὡς εἶδε Κλέαρχον διελαύνοντα, ἵησι τῇ ἀξίνῃ·“[4]

Übersetzungen Bearbeiten

[1] Wilhelm Pape, bearbeitet von Max Sengebusch: Handwörterbuch der griechischen Sprache. Griechisch-deutsches Handwörterbuch. Band 1: Α–Κ, Band 2: Λ–Ω. 3. Auflage, 6. Abdruck, Vieweg & Sohn, Braunschweig 1914. Stichwort „ἀξίνη“.
[1] Henry George Liddell, Robert Scott, revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones with assistance of Roderick McKenzie: A Greek-English Lexicon. Clarendon Press, Oxford 1940. Stichwort „ἀξίνη“.
[1] Wilhelm Gemoll: Griechisch-deutsches Schul- und Handwörterbuch. Von W. Gemoll und K. Vretska. 10. Auflage. Oldenbourg, München 2006, ISBN 978-3-637-00234-0, Seite 90.

Quellen:

  1. Robert Beekes: Etymological Dictionary of Greek. 1. Auflage. Band 1: Α–Λ, Brill, Leiden, Boston 2010, ISBN 978-90-04-17420-7 (Band 10/1 der Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series), „ἀξίνη“ Seite 111.
  2. Homer, Ilias, 13,610–613
  3. Homer, Ilias, 15,708–712
  4. Xenophon, Anabasis, 1,5,12