februum (Latein) Bearbeiten

Substantiv, n Bearbeiten

Kasus Singular Plural
Nominativ februum februa
Genitiv februī februōrum
Dativ februō februīs
Akkusativ februum februa
Vokativ februum februa
Ablativ februō februīs

Nebenformen:

februm

Worttrennung:

fe·bru·um, Genitiv: fe·brui

Bedeutungen:

[1] Religion: Reinigungsmittel, Sühnemittel

Herkunft:

seit Varro bezeugt; Substantivierung eines nicht direkt bezeugten Adjektiv *februus ‚Reinigungs-, Sühne-‘, das ein Substantiv *febro- ‚Reingung, Sühne‘ voraussetzt, welches sich wiederum auf ein uritalisches *f(w)esro- oder feχʷro- zurückführen lässt;[1] dieses lässt sich schließlich auf das indogermanische *dʰues-ro ‚Räucherung‘ (siehe altgriechisch θύος (thyos→ grc)[2] oder alternativ *dʰegʷʰ-ro- ‚Verbrennung‘ (siehe lateinisch febris → la) zurückführen[1]

Beispiele:

[1] „rex cum ferias menstruas nonis februariis edicit, hunc diem februatum appellat; februm Sabini purgamentum, et id in sacris nostris verbum: nam et Lupercalia februatio, ut in antiquitatum libris demonstravi.“ (Var. LL 6,13)[3]
[1] „Februa Romani dixere piamina patres: / nunc quoque dant verbo plurima signa fidem. / pontífices ab rege petunt et flamine lanas, / quis veterum lingua februa nomen erat; / quaeque capit lictor domibus purgamina certis, / torrida cum mica farra, vocantur idem; / nomen idem ramo, qui caesus ab arbore pura / casta sacerdotum tempora fronde tegit. / ipse ego flaminicam poscentem februa vidi; / februa poscenti pinea virga data est.“ (Ov. fast. 2,19–28)[4]
[1] „certe ego de vitulo cinerem stipulasque fabales / saepe tuli plena, februa tosta, manu;“ (Ov. fast. 4,725–726)[5]
[1] „annus erat brevior, nec adhuc pia februa norant, / nec tu dux mensum, lane biformis, eras:“ (Ov. fast. 5,423–424)[6]
[1] „Quaecumque denique purgamenti causa in quibusque sacrificiis adhibentur, februa appellantur.“ (Paul. Fest. p.85)[7]
[1] „Ideo Terminalia eodem mense Februario celebrari dicunt, cum fit sacrum purgatorium, quod vocant Februm, unde mensis nomen accepit.“ (Aug. civ. 7,7)[8]

Wortbildungen:

Februalis, februare, Februarius, Februlis

Übersetzungen Bearbeiten

[1] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „februus“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 2710.
[1] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „februa
[1] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „februm“ Seite 749.
[1] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „februa“ Seite 749.
[1] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 6. Band, 1. Teil F – Fysis, Teubner, Leipzig 1912–1924, ISBN 3-322-00000-1, „febru(u)m“ Spalte 413–414.

Quellen:

  1. 1,0 1,1 Michiel de Vaan: Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages. 1. Auflage. Brill, Leiden, Boston 2008, ISBN 978-90-04-16797-1 (Band 7 der Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series), „februum“ Seite 208.
  2. Alois Walde, Johann Baptist Hofmann: Lateinisches etymologisches Wörterbuch. 3., neubearbeitete Auflage. Erster Band: A–L, Carl Winter’s Universitätsbuchhandlung, Heidelberg 1938 (Online), Seite 472–473.
  3. Marcus Terentius Varro; Georg Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): De lingua Latina. Quae supersunt. Accedunt grammaticorum Varronis librorum fragmenta. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1910 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 62.
  4. Publius Ovidius Naso; Ernest Henry Alton, Donald Ernest Wilson Wormell, Edward Courtney (Herausgeber): Fastorum libri sex. stereotype, 4. Auflage. K. G. Saur, München/Leipzig 2005, ISBN 3-598-71568-4 (Erstauflage 1996, Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 25.
  5. Publius Ovidius Naso; Ernest Henry Alton, Donald Ernest Wilson Wormell, Edward Courtney (Herausgeber): Fastorum libri sex. stereotype, 4. Auflage. K. G. Saur, München/Leipzig 2005, ISBN 3-598-71568-4 (Erstauflage 1996, Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 106.
  6. Publius Ovidius Naso; Ernest Henry Alton, Donald Ernest Wilson Wormell, Edward Courtney (Herausgeber): Fastorum libri sex. stereotype, 4. Auflage. K. G. Saur, München/Leipzig 2005, ISBN 3-598-71568-4 (Erstauflage 1996, Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 127.
  7. Sextus Pompeius Festus; Wallace Martin Lindsay (Herausgeber): De verborum significatu quae supersunt cum Pauli epitome. stereotype Auflage der 1. Auflage. B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1997 (Erstauflage 1913), ISBN 3-519-01349-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 76.
  8. Sanctus Aurelius Augustinus episcopus; Bernhard Dombart, Alfons Kalb (Herausgeber): De civitate Dei. Libri XXII. stereotyper Nachdruck der 5. Auflage. Volumen I: Lib. I–XIII, Duas epistulas ad firmum addidit Johannes Divjak, B. G. Teubner, München/Leipzig 1993, ISBN 3-519-01104-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstdruck 1981), Seite 283.