chory (Polnisch) Bearbeiten

Adjektiv Bearbeiten

Positiv Komparativ Superlativ
chory bardziej chory najbardziej chory
Alle weiteren Formen: Flexion:chory
 
[1] chora kobieta czytająca książkę w łóżku
- eine kranke Frau, die ein Buch im Bett liest

Worttrennung:

cho·ry, Komparativ: bar·dziej cho·ry, Superlativ: naj·bar·dziej cho·ry

Aussprache:

IPA: [ˈxɔrɨ], Komparativ: [ˈbard͡ʑɛj ˈxɔrɨ], Superlativ: [najˈbard͡ʑɛj ˈxɔrɨ]
Hörbeispiele:   chory (Info)

Bedeutungen:

[1] Medizin: krank
[2] übertragen: nicht richtig funktionierend: krank
[3] übertragen: krank, aufgeregt, gereizt, genervt
[4] umgangssprachlich: krank, verrückt

Herkunft:

seit dem 15. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *chvorъ oder *chorъ; im Altpolnischen auch in den Kurzformen chór und chor bezeugt, wobei auch die Langform chory noch synthetisch gesteigert wurde (Komparativ chorszy); nordslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch chorý → cs, slowakisch chorý → sk, obersorbisch khory → hsb, niedersorbisch chory → dsb, russisch хворый (chvoryj→ ru und ukrainisch хворий (chvoryj→ uk und хорий (choryj→ uk sowie ferner mit avestisch xvara- „Wunde“ und althochdeutsch swër (neuhochdeutsch Schwär/Schwäre)[1][2][3]

Sinnverwandte Wörter:

[1] chorujący, cierpiący, niezdrowy, słaby
[2] nieprawidłowy, wadliwy
[3] wściekły, zdenerwowany, zły, zmęczony
[4] nienormalny, szalony

Gegenwörter:

[1] zdrowy, silny

Unterbegriffe:

[1] chory psychicznie, chory umysłowo, śmiertelnie choy, zakaźnie chory
[1] liszajowaty, marski, niepełnosprawny, nieprzytomny, obolały, owrzodzony, pryszczaty, przekrwiony, przerośnięty, przeziębiony, ranny, rozgorączkowany, spróchniały, spuchnięty, trędowaty, zachrypły/zachrypnięty, zaflegmiony, zagrypiony, zakatarzony, zarobaczony, zaropiały, znerwicowany, zniszczony, zwyrodnniały

Beispiele:

[1] Jestem chory, muszę iść do lekarza.
Ich bin krank, ich muss zum Arzt.

Redewendungen:

[1] chory z urojeniahypochondrisch

Sprichwörter:

[1] Chory na śmierć, a jadłby ćwierć

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] chore drzewo, chore dziecko, chory ząb, chore zwierzę
[1] chory na grypę
[2] chora epoka, chore społeczeństwo
[3] chory na myśl o czymś

Wortbildungen:

[1] chorować, choroba, chorowity, chorobliwy

Übersetzungen Bearbeiten

[1–4] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „chory
[1–4] Słownik Języka Polskiego – PWN: „chory
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „chory

Substantiv, m Bearbeiten

Singular Plural
Nominativ chory chorzy
Genitiv chorego chorych
Dativ choremu chorym
Akkusativ chorego chorych
Instrumental chorym chorymi
Lokativ chorym chorych
Vokativ chory chorzy
 
[1] chorzy podczas epidemii dżumy- Kranke während einer Pestepidemie

Worttrennung:

cho·ry, Plural: cho·rzy

Aussprache:

IPA: [ˈxɔrɨ], Plural: [ˈxɔʒɨ]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] Medizin: Person, die an einer Krankheit leidet: Kranker, Erkrankter

Herkunft:

Konversion des gleichlautenden Adjektivs chory

Sinnverwandte Wörter:

[1] cierpiący

Gegenwörter:

[1] zdrowy

Weibliche Wortformen:

[1] chora

Oberbegriffe:

[1] człowiek

Unterbegriffe:

[1] pacjent, ranny
[1] adidas, afatyk, alergik, anemik, apatyk, artretyk, astmatyk, bulimik, cukrzyk, dysgrafik, dyslektyk, epileptyk, erotoman, gastryk, gruźlik, hemofilik, hipochondryk, impotent, jąkała, kataleptyk, katatonik, kleptoman, lunatyk, nadciśnieniowiec, nerkowiec, nerwicowiec, neuropata, niskociśnieniowiec, osteopata, reumatyk, sercowiec, sklerotyk, socjopata, fyfilityk, trędowaty, zapowietrznik

Beispiele:

[1] Chorzy powinni leżeć w łóżku.
Kranke sollten im Bett liegen.

Sprichwörter:

[1] Chorego pytają, zdrowemu dają
[1] Zdrowy chorego nie zrozumie

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] choroba, lek, lekarstwo, lekarz, szpital

Wortbildungen:

[1] izba chorych, Kasa Chorych, namaszczenie chorych

Übersetzungen Bearbeiten

[1] Polnischer Wikipedia-Artikel „chory
[1] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „chory
[1] Słownik Języka Polskiego – PWN: „chory
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „chory

Quellen:

  1. Krystyna Długosz-Kurczabowa: Słownik etymologiczny języka polskiego. 2. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 83-01-14361-4, Seite 73–74
  2. Izabela Malmor: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. ParkEdukacja – Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, Seite 78
  3. Vasmer’s Etymological Dictionary: „хворый
Ähnliche Wörter:
chóry