abcedārius (Latein) Bearbeiten

Adjektiv Bearbeiten

Nominativ Singular und Adverbia
Steigerungsstufe m f n Adverb
Positiv abecedārius abecedāria abecedārium
Komparativ
Superlativ
Alle weiteren Formen: Flexion:abecedarius

Worttrennung:

a·be·ce·da·ri·us

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] spätlateinisch: zum Abc gehörig, nach dem Alphabet geordnet

Beispiele:

[1] „Quod multo diligentius factum est, quam nostri vel latine vel punice, quos abecedarios vocant psalmos, facere consueverunt.“ (Aug. in psalm. 118,32,8)[1]
[1] „In omnibus igitur artibus sunt primae artes, sunt secundae; ut in puerilibus litteris prima abecedaria, secunda nota, in grammaticis prima lectio, secunda articulatio […].“ (Fulg. myth. 3, 10; in den meisten Codices abecetaria)[2]

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] psalmus abecedarius – ein alphabetischer Psalm (ein Psalm, dessen Verse nach dem Alphabet geordnet sind)

Wortbildungen:

[1] abecedaria, abecedarium

Übersetzungen Bearbeiten

[1] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „abecedarius“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 12.
[1] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 1. Band A – Amyzon, Teubner, Leipzig 1900, ISBN 3-322-00000-1, Spalte 63.
[1] Otto Prinz, Helmut Gneuss (Hgg.): Mittellateinisches Wörterbuch, Bände A–C, München 1967–1999 „abecedarius
[1] Adolf Jülicher: Abecedarii. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I,1, Stuttgart 1893, Spalte 27.

Quellen:

  1. Sanctus Aurelius Augustinus: Opera (= Corpus Christanorum, Series Latina. Band XL). Pars X, 3: Enarrationes in psalmos CI–CL. Brepolis, Turnholt 1956., Seite 1776.
  2. Fabius Planciades Fulgentius: Opera. Accedunt Fabii Claudii Gordiani Fulgentii v. c. De aetatibus mundi et hominis et S. Fulgentii Episcopi super Thebaiden, recensuit Rudolfus Helm. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1898 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 77.

Substantiv, m Bearbeiten

Kasus Singular Plural
Nominativ abcedārius abcedāriī
Genitiv abcedāriī abcedāriōrum
Dativ abcedāriō abcedāriīs
Akkusativ abcedārium abcedāriōs
Vokativ abcedārie abcedāriī
Ablativ abcedāriō abcedāriīs

Worttrennung:

a·be·ce·da·rius, Plural: a·be·ce·da·rii

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] mittellateinisch: der Abc-Schütze, der Abc-Schütze, der Erstklässler

Herkunft:

Konversion des Adjektivs abecedarius

Beispiele:

[1] „In litterario quippe ludo, ubi pueri prima articulatae vocis elementa suscipiunt, alii quidem abecedarii, alii sillabarii, quidam vero nominarii, nonnulli iam etiam calculatores appellantur, et haec nomina cum audimus, ex ipsis continuo quis sit in pueris profectus agnoscimus.“ (Petr. Damiani, epistula 117)[1]

Übersetzungen Bearbeiten

[1] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „abecedarius“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 12.
[1] Jan Frederik Niermeyer, Co van de Kieft: Mediae latinitatis lexicon minus. Lexique latin médiéval–français/anglais, A Medieval Latin–French/English Dicitonary. 1. Auflage. E. J. Brill, Leiden 1976, ISBN 90-04-04794-8, Seite 4.

Quellen:

  1. Kurt Reindel (Herausgeber): Die Briefe der deutschen Kaiserzeit. In: Monumenta Germaniae Historica. IV Band: Die Briefe des Petrus Damiani, Teil 3: NR. 91–150, München 1989, ISBN 3-88612-015-5 (dMGH), Seite 321.